Inhoud
Groeiend en bloeiend Amsterdam in de 17de eeuw vormt het decor van deze roman. Aan de hand van de belevenissen van de familie Van Ditselaer wordt verteld hoe mensen leefden in de tijd die nu de Gouden Eeuw genoemd wordt. In die wereld speelt zich een mini-oorlog af tussen de zonen van koopman Marnix van Ditselaer. De oudste zoon Egbert is eropuit koste wat het kost te voorkomen dat zijn beide broers delen in de erfenis van hun vader. Hij schuwt daarbij geen enkel middel…
— Arie de Ruiter (@ArieSchrijft) July 25, 2023
Fragment
"Op zee…" Die uitspraak echoot nog na als Rogier uit een onrustige sluimer ontwaakt. De vieze smaak in zijn mond is nog niet weg en zijn hoofd voelt aan of er met een mes in gestoken is. Toch heeft de rust hem in zoverre goed gedaan, dat hij weer iets helderder kan denken. Hij voelt de deining en hoort het constante kraken, terwijl hij nadenkt over die opmerking… "Op zee". Boven hem klinken voetstappen, geroep en gevloek. Dan hoort hij nog wat anders: het wapperen van zeilen… en opeens realiseert hij zich ten volle dat hij écht op zee is.
Een gruwelijke werkelijkheid dringt tot hem door: hij is door Egbert in de val gelokt. Nu begrijpt hij waarom zijn broer hem op die vreemde plek uitnodigde voor een gesprek. Hij heeft de herbergier er natuurlijk toe aangezet om een of ander poeder in zijn wijn te doen. Waarna hij - helemaal versuft - naar dit schip toe is gesleept. Overigens een bekende methode bij de scheepvaart om aan voldoende personeel te komen.
Er is voor Rogier geen weg terug, het schip is inmiddels al uitgevaren. Hij zal dus gedwongen zijn om de komende maanden - misschien wel jaren - als matroos door te brengen. Hoe kon hij toch zo met open ogen in de val lopen?
Het zal ongetwijfeld Egberts bedoeling zijn dat hij deze zeereis niet eens zal overleven. Ten behoeve van zijn eigen belangen is Egbert inderdaad bereid om over lijken te gaan, in de letterlijke zin. Zelfs over dat van zijn broer.
Recensies
M.P.O. Books:
In de zeventiende eeuw, terwijl de opstand tegen Spanje woedde, onderging de stad Amsterdam een opmerkelijke ontwikkeling. In die eeuw, die de Gouden Eeuw wordt genoemd, werd het huidige grachtenstelsel gegraven en bedrijfspanden gebouwd. Het was een periode van grote economische vooruitgang, waarin de Nederlanden zich ontwikkelden tot een wereldmacht. In Koopman in de gouden eeuw beschrijft Arie de Ruiter die periode aan de hand van drie generaties van de familie Van Ditselaer. Het begint met de generatie van Marnix van Ditselaer die een handel in graan tot een succes weet te maken. Uit zijn eerste huwelijk heeft hij zoon Egbert, de beoogde opvolger. Uit zijn tweede huwelijk worden twee zonen geboren. In de liefde zitten de twee broers en halfbroer elkaar in het vaarwater. De mooie Anna van Schinkenveld wordt door hen alle drie begeert, en zij kan met hen alle drie goed opschieten.
Koopman in de gouden eeuw is een boeiende familiegeschiedenis van de Harderwijkse schrijver Arie de Ruiter. Hij zet mensen van vlees en bloed neer. Meestal komen de personages sympathiek over, maar het zijn ook mensen met fouten, mensen die verkeerde beslissingen nemen, met alle gevolgen van dien. Hoewel het verhaal af en toe kabbelt - onder andere omdat De Ruiter de familiegeschiedenis in het bredere perspectief van de landsgeschiedenis wil plaatsen - voel je als lezer wel aan dat de duistere bedoelingen van Egbert langzaam maar zeker voor problemen moeten zorgen. De familie valt beetje bij beetje uit elkaar.
Dit is zonder meer een interessant verhaal, dat bovendien knap en realistisch is geschreven. Het enige wat ik mis, is de zinderende climax. Er is wel een ontknoping, maar die is te tam vergeleken bij wat eraan vooraf is gegaan. Het verhaal vraagt om méér. Niettemin slaagt De Ruiter erin de lezer even in de waan te laten een reis terug in de tijd gemaakt te hebben. De Gouden Eeuw herleeft.
http://www.mpobooks.nl/recensies/ruiter-koopmanindegoudeneeuw.htm
Maikel:
"Koopman in de Gouden Eeuw" moet het niet hebben van de taalkundige spitsvondigheden, maar vooral van het verhaal.
En dat is, zelfs met de soap-trekjes en de toevalligheden, eigenlijk enorm sterk. Tegelijk krijg je stiekem een uitgebreide les Vaderlandse Geschiedenis, over het Nederland tijdens de Gouden Eeuw. Want als belangrijke familie zit je natuurlijk middenin de Godsdiensttwisten en de wereldpolitiek. Eén hoofdstuk is geheel gewijd aan een historische beschrijving. Interessant, maar wel wat zwakker dan andere hoofdstukken waar de verhaallijn en de geschiedkundige beschrijving subtiel (maar overduidelijk) met elkaar verweven zijn.
Ik ben geen historicus, dus ik heb geen idee of de historische stukken kloppen. Maar het komt allemaal wel over alsof De Ruiter zijn huiswerk heeft gedaan. Ik zou me zelfs kunnen voorstellen dat een museum helemaal dit boek volgend wordt ingericht, met pagina's uit het verhaal in plaats van de standaard (saaie) informatiepanelen.
"Koopman in de Gouden Eeuw" is dus zeker de moeite waard!
https://lekkerlezen.net/boeken-fictie/historische-romans/koopman-in-de-gouden-eeuw-arie-de-ruiter/
Juliette van Nes:
Het boek begint met een beschrijving van de walvisvangst. Daarmee werd ik op het verkeerde been gezet, omdat ik als vanzelfsprekend aannam dat de rest van het boek over de schipper en zijn familie zou gaan. Maar niets van dat al. Het personage van de schipper en zijn omgeving komen, behalve in dit hoofdstuk en een hoofdstuk later als hij genoemd wordt door zijn vrouw, niet meer voor. Het verhaal gaat verder met de geschiedenis van geheel andere families - dat eerste hoofdstuk was kennelijk een sfeermakertje.
De families Van Ditselaer en Van Schinkveld raken aan elkaar gelieerd door het huwelijk van Egbert van Ditselaer met Anna van Schinkveld. Het is overigens van meet af aan duidelijk dat Egbert een afschuwelijk mens is met snode plannen. Gaandeweg het verhaal boeide het mij steeds meer, omdat ik wilde weten hoe hij zijn plannen ten uitvoer zou brengen en vervolgens zat ik te popelen om aan de weet te komen of zij zouden lukken en zo ja, of dat zo zou blijven. Ik leefde erg mee en werd steeds nieuwsgieriger naar de afloop.
Hoewel er een duidelijke scheiding is tussen goed en kwaad, maakte dat het verhaal niet ongeloofwaardig. Het slot vond ik minder goed. Dat was jammer, ik had graag zelf een invulling gegeven.
Tenslotte:
Er zijn veel leuke weetjes in verwerkt, bijvoorbeeld de manier van leven en wonen in een koopmansmilieu in het Amsterdam van die tijd: het schoonmaken van beerputten en kakdozen door Heinrich de Poep, die zijn naam eer aan deed en meer interessante details over de (werk)omgeving.
Al met al een aanrader.
https://juliatells.com/2014/11/25/aandacht-voor-koopman-in-de-gouden-eeuw-arie-de-ruiter/
Saskia Schouten:
Marnix van Ditselaer runt een goedlopende graanhandel. Zijn arrogante, egoïstische zoon Egbert is zijn assistent en zal later de touwtjes in handen nemen. Zoon Coenraad maakt naam als kunstschilder, Rogier werkt zich via knecht in een houtzaagmolen op als scheepstimmerman op een werf die later door zijn vader gekocht wordt.
Rogier en Anna houden van elkaar maar Anna wordt uitgehuwelijkt aan Egbert. Ze krijgen een zoon maar Egbert kijkt niet naar zijn vrouw om. Zijn vader stuurt hem onder het mom van 'ervaring opdoen' naar Batavia. Anna blijft bij haar schoonouders. Ze krijgt een dochter die onmogelijk van Egbert kan zijn. Als Egbert na jaren terugkomt, is Anna net overleden en hij weet niet beter dan dat haar dochter van hem is. Hij probeert zijn broers uit de weg te ruimen omdat hij alleenheerser wil worden van zijn vaders bedrijf. Dat lijkt aanvankelijk te lukken...
De auteur schetst een goed beeld van het leven in de Gouden Eeuw. Het verhaal wordt hier en daar afgewisseld met interessante hoofdstukken over het leven in Amsterdam in die tijd. Joost van de Vondel wordt genoemd evenals prins Frederik Hendrik en andere beroemde figuren uit de vaderlandse geschiedenis. Je kunt merken dat de auteur een grondige kennis heeft van de tijd waarover hij schrijft.
Het verhaal lijkt een kant op te gaan die je als lezer niet wilt. Egbert lijkt op alle fronten succes te hebben, maar de verrassende ontknoping laat zien dat dat geenszins het geval is.
https://boekenmening.net/koopman-in-de-gouden-eeuw/